Παναγία Τριχερούσα
| Παναγία Τριχερούσα | |
|---|---|
 | |
| Ονομασία | Παναγία Τριχερούσα |
| Δημιουργός | Ιωάννης ο Δαμασκηνός |
| Σημειώσεις | Φυλάσσεται στη Μονή Χιλανδαρίου Αγίου όρους |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα | |
Η Παναγία Τριχερούσα ( η Παναγία με τα τρία χέρια) είναι μια δημοφιλής εικόνα της Παναγίας η οποία βρίσκεται στη σερβική Μονή Χιλανδαρίου στο Άγιον Όρος. Απεικονίζει την Παναγία με τον μικρό Ιησού στον εικονογραφικό τύπο της Οδηγήτριας, και είναι σκεπασμένη με άμφια. Είναι η σημαντικότερη εικόνα της Σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας[1]. Στην πίσω όψη της εικόνας είναι μια εικόνα του Αγίου Νικόλα.
Ιστορικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σύμφωνα με την παράδοση, η εικόνα ήταν κτήμα του Ιωάννη Δαμασκηνού στις αρχές του 8ου αιώνα[2] και είναι συνυφασμένη με το θάυμα της θεραπείας του, περίπου το 717. Σύμφωνα με την παράδοση, ενώ ο Ιωάννης υπηρετούσε ως Βεζίρης στο χαλιφάτο του Ουαλίντ Α', κατηγορήθηκε λανθασμένα για προδοσία και του κόψανε το χέρι.[2] Η κατηγορία φέρεται ότι έγινε από τον Βυζαντινό εικονομάχο αυτοκράτορα Λέων τον Ίσαυρο που ήταν πράγματι μεγάλος αντίπαλος του Αγίου Ιωάννη, και φίλος του Ουαλίντ Α.[2] Ενώ προσευχόταν μπροστά σε μια εικόνα της Παναγίας, φέρεται ότι το κομμένο χέρι του ως εκ θαύματος αποκαταστάθηκε. Την ημέρα των ευχαριστιών, προσέθεσε ένα ασημί αντίγραφο του χεριού του στην εικόνα.[2] Μετά από αυτό, η εικόνα έγινε γνωστή ως η "Τριχερούσα", επειδή είχε τρία χέρια: τα δύο της παναγίας και το πρόσθετο αντίγραφο.[2]
Ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός έγινε μοναχός στο μοναστήρι Ἱερὰ Λαύρα τοῦ Ὁσίου Σάββα τοῦ Ἡγιασμένου έξω από την Ιερουσαλήμ και έδωσε την εικόνα στη μοναστική κοινότητα εκεί. Αργότερα η εικόνα δωρίστηκε στον Αγίο Σάββα όταν επισκέφτηκε το μοναστήρι, μαζί με μία άλλη εικόνα της Παναγίας στον εικονογραφικό τύπο της Γαλακτοτροφούσας και τη ποιμαντορική ράβδο του Αγίου Σάββα του Ηγιασμένου, του ιδρυτή του μοναστηριού.[2] Ο Σάββας έφερε την εικόνα στη μονή Χιλανδαρίου όπου ζούσε.[2] Έμεινε εκεί μέχρι το 1347 όταν πάρθηκε απο τον Στέφανο Δουσάν κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στη μονή Χιλανδαρίου και την έφερε στη Σερβία. Κατά το τέλος του 14ου αιώνα, η εικόνα άνηκε στη μονή Στουντένιτσα[2]. Στις αρχές του 15ου αιώνα, η Τριχερούσα πήγε πίσω στη μονή Χιλανδαρίου στο Άγιον Όρος για να μην πέσει στα χέρια των Τούρκων.
Μέχρι πολύ πρόσφατα, η Παναγία η Τριχερούσα ήταν επισήμως ηγούμενη της μονής Χιλανδαρίου, με μοναχούς εκλεγμένους να υπηρετούν σε αυτή. [2][3]Η εικόνα γιορτάζει δύο μέρες το χρόνο : 28 Ιουνίου (11 Ιουλίου με το παλαιό ημερολόγιο) και 12 Ιουλίου ( 25 Ιουλίου με το παλαιό ημερολόγιο).
Ιστορικοί της τέχνης θεωρούν ότι το στυλ της εικόνας είναι πιο πιθανά από τον 14ο αιώνα και ότι μπορεί να είναι αντιγραφή ή εκ νέου εικονογράφηση ενός παλαιότερου πρωτότυπου[4]. Μία άλλη εκδοχή που ήλθε στη Μόσχα το 1661 έγινε δημοφιλής και είχε ως αποτέλεσμα να γίνουν πολλά Ρωσικά αντίτυπα.[5][6]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Serbian Orthodox Municipality of Innsbruck: ЧУДОТВОРНА ИКОНА БОГОРОДИЦА ТРОЈЕРУЧИЦА Archived 2009-05-11 at the Wayback Machine (in Serbian)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Μαΐου 2009. Ανακτήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 2022.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 «"Ikona Presvete Bogorodice "Trojeručice"" [Icon of the Holy Theotokos "Trojeručica"]. Hilandar monastery official web site. Retrieved 8 January 2015».
- ↑ «Hilandar Research Library: "Hilandar 800&20" - Exhibit Catalog Archived 2011-04-10 at the Wayback Machine, 1998» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 29 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 2022.
- ↑ «Kesich, Veselin; Kesich, Lydia W. (1985). Treasures of the Holy Land: A Visit to the Places of Christian Origins. St. Vladimir's Seminary Press. p. 9780881410457. ISBN 9780881410457.».
- ↑ «Ikon Copies: MOTHER OF GOD THREE HANDED Archived 2011-07-13 at the Wayback Machine». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 2022.
- ↑ «Slava Gallery, LLC: Online Catalog».